Toroslar’da Genç Araştırmacıdan Yörük Kültürüne Yolculuk
HABERDE İNSANMersin’de anneannesinin yaptığı “Topalak” yemeğinden ilham alan lise öğrencisi Duru Şahmeran, Toroslar’da Yörük kültürünü araştırdı. Çalışmada Yörüklerin yemek alışkanlıkları, bebek bakımı, hayvancılık ve sanat anlayışı ele alındı.
Anneannesinin hazırladığı topalak yemeğiyle araştırmaya yöneldiğini belirten Şahmeran, ❝Topalak sadece bir yemek değildi, bir kültürün izini taşıyordu❞ dedi. Öğretmeni Hilmi Dulkadir’in danışmanlığında saha çalışması yapan Şahmeran’ın makalesi bazı internet sitelerinde geniş yer buldu.
Bebek bakımında toprak ve tuzlama geleneği
Araştırmada, Yörük kadınlarının bebeklerini sırtlarında taşıyarak çalışmaya devam ettikleri, ısıtılmış toprakla bebekleri sardıkları ve “tuzlama” geleneğini sürdürdükleri ortaya çıktı. Göbek bağının ise çocuğun gelecekteki mesleğine dair dileklere göre saklandığı kaydedildi.
Yörük mutfağında imece usulü yemekler
Şahmeran, Yörüklerin en çok tükettiği yemeklerin bulgur pilavı, topalak, dövme pilavı ve gelincik böreği olduğunu belirtti. Yemeklerin imece usulüyle hazırlandığını aktararak, keçi sütünden yapılan tulum peyniri ve tereyağının sofraların vazgeçilmezi olduğunu gözlemledi.
Keçi sürüleri ve zorlu doğa koşulları
Yörüklerin temel geçim kaynağının hayvancılık olduğunu ifade eden Şahmeran, keçi sürülerinin doğaya uyumlu yaşamın merkezinde olduğunu aktardı. Kurt saldırıları ve yırtıcı kuşlara karşı sürülerin çobanlarca korunduğu bilgisine ulaştı.
Ozanlık ve dokuma sanatı
Çalışmada, Yörük kültüründe ozanlık geleneğinin sürdüğü ve doğaçlama türkülerle toplumsal hafızanın aktarıldığı kaydedildi. Doğadan esinlenen motiflerle işlenen dokumaların da kültürel bir miras olarak önemini koruduğu belirtildi.
❝Doğayla uyum içinde yaşam❞
Araştırmasını makaleye dönüştüren Duru Şahmeran, ❝Benim için Yörük demek doğayla uyum içinde yaşamak demektir. Zorlu yaşam koşullarına rağmen güler yüzlü, üretken ve misafirperver insanlarla tanıştım❞ ifadelerini kullandı.
İlginizi Çekebilir